Op vrijdag 13 november 2015 kwam voor de Rechtbank van Koophandel in Tongeren de zaak voor waarbij de Orde van Architecten tekenbureau ARC-ION had gedagvaard wegens inbreuken op de wet van 1939 die de bescherming van de titel en het beroep van architect regelt.
Volgens de Orde oefent ARC-ION activiteiten uit die vallen onder het wettelijk monopolie van de architecten door gebouwen te ontwerpen, door bouwplannen te tekenen en door toezicht uit te voeren op bouwwerkzaamheden zonder dat de zaakvoerder beschikt over de erkenning als architect.
Het NAV wil in de eerste plaats benadrukken dat zij - zonder zelf een oordeel te vellen over de zaak ARC-ION - de Orde volledig steunt in haar acties tegen bouwkundig tekenaars of architect-assistenten die zich voordoen als architecten, waardoor de bouwheer misleid wordt. Dit is een praktijk die jammer genoeg nog altijd bestaat en die bestreden moet worden. De architecten die zich schuldig maken aan naamlening moeten bovendien hard door de Orde worden aangepakt want ze ondergraven de geloofwaardigheid van ons beroep.
Verrassend tweede standpunt van de Orde
Tijdens de zitting voor de rechtbank kwam de Orde echter nog met een tweede, zeer verrassend standpunt naar buiten. Volgens de Orde zouden plannen van vergunningsplichtige werken waarvoor de medewerking van een architect verplicht is, enkel mogen uitgetekend worden door architecten die zijn ingeschreven op de tabel van de Orde. Bouwkundig tekenaars of architect-assistenten zouden dit niet mogen doen, zelfs niet onder de leiding van of in opdracht van een architect.Uit de besluiten: “De Orde is ervan op de hoogte dat (weze het een minderheid) architecten tekenaars of assistenten in dienst nemen; de taken van deze tekenaars of assistenten zijn evenwel beperkt tot het opmaken van EPB-verslaggeving, het controleren van meetstaten, het opmaken van schetsen, het opmaken van plannen van niet-vergunningsplichtige werken etc. De Orde betwist formeel dat deze tekenaars of assistenten zich inlaten met het tekenen van volledige bouwplannen voor vergunningsplichtige werken.“
Voor NAV is het duidelijk dat deze stellingname haaks staat op de realiteit. Bouwkundig tekenaars of architect-assistenten hebben in de dagelijkse praktijk van veel bureaus wel degelijk een ruimer takenpakket dan hierboven beschreven, en tekenen onder leiding van een architect plannen uit, hetzij in dienstverband, hetzij in onderaanneming.
De rechter heeft bij vonnis van 20 november 2015 het standpunt van de Orde gelukkig NIET gevolgd. In het vonnis staat te lezen: “het wettelijke monopolie moet (dus) op het intellectuele vlak worden begrepen: het plan moet het intellectuele werkstuk zijn van de architect, hij moet het bestudeerd hebben en geconfronteerd hebben aan de te vervullen noden, zonder dat het materiële werk ook volledig door hem zelf moet worden uitgevoerd.” En: “het beroep doen op een extern kantoor is op zich niet verboden, zolang het toezicht en de controle vanwege de architect ook effectief plaatsvindt. Het spreekt voor zich dat de architect voor dit uitbestede werk steeds de volledige verantwoordelijkheid behoudt.”
M.b.t. het eerste onderdeel, de ‘naamlening’, heeft de rechter ARC-ION een aantal aanpassingen opgelegd om misleiding tegen te gaan. Zo mag ARC-ION zich niet langer profileren als ontwerper, en moet zij duidelijk maken dat zij enkel ontwerpen en plannen kan uittekenen op initiatief, toezicht en onder controle van een architect. ARC-ION moet in die zin haar website aanpassen en moet ook de slagzin “uw partner in architectuur’ laten vallen.
